هم‌اندیشی صنعت نان: انتقاد شدید از سیاست‌های دستوری و فقیر شدن نانوایان

در این نشست، محمدرضا مرتضوی، عضو انجمن صنفی آردسازان، به صراحت درباره وضعیت نابسامان صنعت نان کشور سخن گفت و اذعان داشت که تصمیمات غلط و تزریق نرخ‌های مصنوعی و دستوری، این صنعت را به سمت فقر سوق داده است.

مرتضوی با تاکید بر اینکه “مهم‌ترین صنعت کشور و زنجیره ارزش غذایی با تصمیمات اشتباه تا این اندازه فقیر شده است”، اشاره کرد که این سیاست‌ها، فعالیت صنف نانوایان را از حالت اقتصادی خارج کرده است. او همچنین به این نکته اشاره کرد که عدم ورود تکنولوژی به صنعت نان، نتیجه مستقیم مشکلات نقدینگی و سیاست‌های نادرست است، نه عدم علاقه نانوایان به استفاده از فناوری روز.

وی در ادامه سخنان خود، به رقم شگفت‌انگیز ۳۰۰ هزار میلیارد تومان (همت) زیان دولت در بخش نان از طریق پرداخت یارانه اشاره کرد و با ناراحتی خاطرنشان کرد که بخش قابل توجهی از این ثروت، به دلایل نامعلوم، سر از سفره مردم در نمی‌آورد. این مسئول صنفی همچنین از سیاست یکسان‌سازی قیمت خرید گندم انتقاد کرد و گفت: “چرا باید قیمت گندم سخت خوزستان با نرخ گندم سست منطقه دیگر یکی باشد؟ در حالی که در جهان نرخ انواع گندم تا ۴۰ درصد با یکدیگر تفاوت دارد.” وی با ذکر مثالی دیگر از این نابسامانی، به این موضوع پرداخت که “یک کیسه آرد دولتی ۴۰ هزار تومان است در حالی که نرخ کیسه آن ۲۰ هزار تومان تمام می‌شود.” مرتضوی در پایان با لحنی گلایه‌آمیز نتیجه گرفت که “تصمیم‌گیران، فهم تصمیم برای سفره مردم را ندارند.”

۸۰ درصد ماشین‌آلات داخلی، اما نان بی‌کیفیت و ضایعات بالا

در ادامه این هم‌اندیشی، مهدی خان محمدی، رئیس انجمن نان‌های صنعتی، با ارائه آماری امیدوارکننده، اظهار داشت که “امروز ۸۰ درصد ماشین‌آلات مورد نیاز صنعت نان‌های حجیم و نیمه حجیم در داخل تولید می‌شود.” با این حال، او بلافاصله به روی دیگر سکه اشاره کرد و گفت: “متأسفانه نان خوب در کشور تولید نمی‌شود و ۲۰ تا ۲۵ درصد پخت نان تبدیل به ضایعات می‌شود.”

خان محمدی بر اهمیت تخصص و آموزش در این صنف تاکید کرد و گفت: “کسانی باید وارد این صنف شوند که کاربلد باشند و آموزش‌های لازم را فرا بگیرند. افرادی که با پخت نان آشنا نیستند نباید وارد این حوزه شوند.” او همچنین به تخصیص ۵۰۰ میلیون یورو بودجه دولتی برای نان‌های صنعتی و عدم برنامه‌ریزی صحیح برای آن اشاره کرد و با تاسف بیان داشت: “از این یارانه حتی یک کیلو گرم نان به دست مردم نرسید.”

رئیس انجمن نان‌های صنعتی در پایان سخنان خود، به مشکلات زیرساختی نظیر ناترازی برق و گاز پرداخت و از خاموشی‌های مکرر در شهرک‌های صنعتی و تاثیر آن بر تولید گلایه کرد. وی با انتقاد از رویکرد دولت در برخورد با صنایع، افزود: “دولت با کمبود نقدینگی باز هم سراغ تولیدکنندگان می‌رود، چرا که واسطه‌ها را برای اخذ مالیات پیدا نمی‌کند.”

پاسخ وزارت صمت: رشد تولید و لزوم اصلاح “چرخه معیوب”

در این مراسم، ابراهیم شیخی، معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت، نیز به بیان دیدگاه‌های دولتی پرداخت. او با اشاره به چالش‌ها، از رشد ۵ درصدی تولید در ۵ ماهه نخست سال جاری نسبت به سال گذشته خبر داد. شیخی، تفاوت ۲۵ برابری قیمت گندم، آرد و نان و همچنین قیمت‌گذاری دستوری را از چالش‌های اصلی این صنعت برشمرد.

معاون وزیر صمت با نگرانی از وضعیت فعلی گفت: “در این مدار توسعه نیافتگی صنعت نان، تمام زنجیره از دولت، مردم، تولیدکنندگان و نانوایان عنوان می‌کنند در حال زیان هستند.” وی با تاکید بر اینکه این نگرانی زمانی افزایش می‌یابد که “سلامت مردم هم بهبود پیدا نمی‌کند”، خواستار اصلاح فوری “این چرخه معیوب” شد؛ چرخه‌ای که به گفته او، در طول دهه‌های گذشته ناموفق بوده است.

شیخی برای مسیر اصلاح، دو محور اصلی را مطرح کرد. نخست، لزوم کاهش اتلاف نان در کشور، چرا که بررسی‌ها نشان می‌دهد تا ۲۰ درصد نان تولیدی به ضایعات تبدیل می‌شود. دوم، مشارکت فعال تمامی تشکل‌ها در روند اصلاح و اینکه “تحول آفرینی باید یکباره باشد نه همراه با تأخیر.”

وی در پایان سخنان خود به هدفمندسازی یارانه‌ها اشاره کرد و افزود: “اگر قرار است یارانه‌ای به صنعت نان پرداخت شود باید هدفمند بوده و منجر به بهبود سلامت مردم شود.” او همچنین تاکید کرد که “پرداخت یارانه مستقیم باید با بررسی نهادهای صنفی و ذی ربط در موقعیت‌های گوناگون انجام شود که به هدف اثبات کند.”